Rzeka Piaśnica na odcinku przebiegającym przez rezerwat „Piaśnickie Łąki” została objęta zakazem uprawiania sportów wodnych, w tym spływów kajakowych. Decyzja Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku podyktowana jest troską o unikatowe środowisko przyrodnicze rezerwatu, na które negatywnie wpływał masowy ruch turystyczny. Trwają pomiary natężenia ruchu kajakowego oraz prace nad wypracowaniem kompromisowego rozwiązania, które mogłoby w przyszłości dopuścić sezonowy, kontrolowany ruch wodny. Zapowiedziano również konsultacje społeczne przy aktualizacji planu ochrony rezerwatu.
Redakcja Krokowa24.info składa serdeczne podziękowania Pani Annie Tchórzewskiej, Regionalnej Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku, za szybką i rzeczową odpowiedź na przesłane pytania oraz za otwartość na dialog z lokalną społecznością.
„W odpowiedzi na pytania redakcji Krokowa24.info oraz pojawiające się w przestrzeni publicznej wątpliwości dotyczące zakazu uprawiania sportów wodnych na rzece Piaśnicy w granicach rezerwatu „Piaśnickie Łąki”, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku przekazuje szczegółowe informacje:
1. Na jakiej podstawie prawnej i faktycznej wprowadzono zakaz uprawiania sportów wodnych (w tym kajakarstwa) na rzece Piaśnica w granicach rezerwatu „Piaśnickie Łąki”?
W rezerwatach przyrody obowiązują zakazy wskazane w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, m.in. pkt 21:
Art. 15. [Zakazy obowiązujące na terenie parków narodowych i rezerwatów przyrody]
1. W parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody zabrania się:
21) używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego, uprawiania sportów wodnych i motorowych, pływania i żeglowania, z wyjątkiem akwenów lub szlaków wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody – przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska;
2. Czy zakaz ten obowiązywał od momentu utworzenia rezerwatu, czy został wprowadzony lub zaostrzony w ostatnich latach? Jeśli tak – z jakiego powodu i kiedy?
Zakaz zaczął obowiązywać w chwili włączenia rzeki Piaśnicy do rezerwatu, co nastąpiło na mocy zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku z dnia 26 sierpnia 2024 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Piaśnickie Łąki” (Dz. Urz. Woj. Pom. z 2024 r. poz. 3895)
3. Czy Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku rozważał wyznaczenie oficjalnego szlaku wodnego przez teren rezerwatu? Jeśli tak – dlaczego taki szlak nie został zatwierdzony?
W trakcie pracy nad zarządzeniem w sprawie rezerwatu przyrody „Piaśnickie Łąki” planowano wyznaczenie na Piaśnicy szlaku do pływania kajakami, jednak obserwacje pracowników RDOŚ i innych służb związanych z ochroną przyrody z sezonu letniego 2024 r. potwierdzające masowy ruch kajakowy na Piaśnicy, zgłoszenia wpływające do RDOŚ dotyczące niszczenia brzegu rzeki w miejscach „dzikich” miejsc wodowania i odbioru kajaków, spowodowały, że zdecydowano o konieczności ograniczenia ruchu kajakowego, tj. ilości kajaków przepływających przez rezerwat. Dostrzega się także pilną potrzebę uporządkowania sprawy legalnych i dostępnych miejsc wodowania i odbierania kajaków, tak aby działalność ta nie powodowała degradacji środowiska przyrodniczego rzeki i jej brzegów.
4. Czy prowadzone były analizy wpływu spływów kajakowych na środowisko rezerwatu? Czy istnieją dane wskazujące na ich szkodliwość?
Negatywny wpływ na rezerwat spowodowany jest masowym charakterem turystyki kajakowej. Dotyczy to sezonu letniego, w którym w niektórych dniach przez rezerwat przepływało 700-800 kajaków. Tak ogromna ilość powoduje, że na rzece tworzą się korki, turyści hałasują i płoszą zwierzęta, w tym gatunki, które podlegają ochronie prawnej, wysiadają z kajaków do rezerwatu (który nie jest udostępniony do zwiedzania), niszczą roślinność, siedliska zwierząt i pozostawiają odpady.
W bieżącym roku będą wykonywane pomiary ruchu kajakowego na rzece Piaśnicy w granicach rezerwatu. Prace te zostały zlecone przez RDOŚ w Gdańsku.
Ruch kajakowy na rzece i infrastruktura z nim związana zostały wskazane jako zagrożenie dla rezerwatu „Piaśnickie Łąki” w dokumentacji do planu ochrony sporządzonej przez zespół ekspertów.
5. Jakie działania edukacyjne i informacyjne podjęto w celu poinformowania turystów oraz lokalnej społeczności o zakazie? Czy oznakowanie w terenie jest wystarczające?
Na granicy rezerwatu „Piaśnickie Łąki” umieszczone są tablice informujące o formie ochrony i nazwie rezerwatu. Przy Piaśnicy, dla osób przemieszczających się rzeką, tablica będzie postawiona w bieżącym roku.
Informacja o braku możliwości pływania po Piaśnicy w granicach rezerwatu została zamieszczona w serwisie facebook RDOŚ w Gdańsku
6. Czy RDOŚ prowadzi lub planuje kontrole w tym zakresie? Które służby są upoważnione do egzekwowania przepisów?
RDOŚ w Gdańsku planuje monitorowanie nasilenia ruchu kajakowego w rezerwacie. Do egzekwowania przepisów wynikających z ustawy o ochronie przyrody upoważniona jest policja.
7. Czy do RDOŚ wpływały wnioski, petycje lub zapytania od przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie spływów kajakowych? Jakie było stanowisko Dyrekcji?
Do RDOŚ w Gdańsku wpłynęły dwa wnioski o wydanie zezwolenia na odstępstwa od zakazów obowiązujących w rezerwatach przyrody związane z umożliwieniem pływania w rezerwacie. Wnioski są obecnie rozpatrywane.
8. Czy w świetle obecnych przepisów odpowiedzialność za organizację spływów na tym odcinku ponoszą wyłącznie turyści, czy także firmy prowadzące taką działalność?
Każda osoba zobowiązana jest do przestrzegania przepisów obowiązujących przepisów prawnych, zarówno osoby prywatne, jak też właściciele firm organizujących spływy kajakowe.
9. Czy istnieje możliwość opracowania kompromisowego rozwiązania – np. dopuszczenia sezonowego, ograniczonego ruchu wodnego w sposób kontrolowany?
Tak, właśnie nad tym pracujemy.
10. Czy RDOŚ planuje aktualizację planu ochrony rezerwatu? Czy przewiduje konsultacje społeczne z lokalnymi interesariuszami?
Plan ochrony będzie aktualizowany i przewidziany jest udział społeczny w trakcie jego procedowania.”
